Câu Hỏi: Kính gửi quý báo, trước hết, tôi kính chúc ông bà cùng toàn thể nhân viên tòa soạn Thời Báo dồi dào sức khỏe. Sau đây tôi có vài điều thắc mắc xin ông bà vui lòng giải đáp:
1/ Tôi sống ở Canada 16 năm, đến tháng 12/2011 tôi được 62 tuổi, hiện đang thất nghiệp. Vì lớn tuổi khó xin được việc làm tại Canada, như vậy đầu năm 2012 tôi có thể đệ đơn xin hưởng trước tiền già (OAS) được không? Nếu được số tiền là bao nhiêu? Đến năm 65 tuổi số tiền già OAS có được tăng thêm hay không?
2/ Nếu tôi được lãnh thì số tiền già OAS có bị trừ hay không vì hiện nay:
- Tôi đang hưởng tiền pension (135 đồng hằng tháng) của Caisse d’assurance et the travailleurs amalgamés du vêtements de la province Québec (tôi làm ở hãng may đã đóng cửa từ năm 2008).
- Tôi có khoản 1,500 tiền REER ở ngân hàng.
- Vợ tôi đang đi làm lợi tức dưới 20,000/năm và có ít tiền mua placement ở ngân hàng.
3/ Vợ tôi hiện giờ 50 tuổi, bao giờ có thể làm đơn ăn theo chồng?
4/ Tôi đang ở Montréal, phải nộp đơn xin tiền hưu ( tiền già) ở đâu?
Chân thành cảm ơn ông bà.
H.Dang, Montreal.
Trả lời:
Cư dân nhập cư Canada đến tuổi về hưu được bảo đảm một lợi nhuận hưu cơ bản và nhận được ít nhất 01 trong 03 nguồn lợi tức hưu: tiền hưu già (OAS/SV), tiền hưu (CPP/QPP) và các loại tiền hưu “tư” do chủ nhân đóng góp hay cùng đóng góp với chủ nhân hoặc để dành tiền vào các quỹ hưu tư, trương mục tiết kiệm hưu như: RRSP/REER, SPP/RCR, EBP/RSR, DPSP/RPDB, EPSP/RPEB, LIRA/CRI, LIF/FRV…
Tiền hưu ( hay còn gọi là tiền già) cơ bản OAS/SV được tài trợ trực tiếp từ ngân sách chính phủ liên bang và cấp phát cho cư dân Canada dựa trên thời gian cư ngụ hợp pháp tại Canada, hoàn toàn không lệ thuộc vào sự làm việc Canada.
- Điều kiện: được ít nhất 65 tuổi, cư ngụ hợp pháp tại Canada ít nhất 10 năm sau khi được 18 tuổi.
- Số tiền nhận được: tiền OAS/SV cấp phát mỗi tháng, điều chỉnh theo tỉ lệ lạm phát mỗi tam cá nguyệt và căn cứ trên số năm cư ngụ vào thời điểm đệ đơn. Hưu nhân cư ngụ tại Canada ít nhất 40 năm hay trước ngày 01/07/1977 nhận được tiền OAS/SV tối đa 537,97 CAD/tháng/năm 2011 và nhận được tiền OAS/SV từng phần nếu cư ngụ ít hơn 40 năm.
- Bên cạnh tiền già cơ bản OAS/SV, cao niên có thể nhận thêm phụ cấp tiền bù GIS/SRG nếu không có lợi tức hay lợi tức thấp. Tiền bù GIS/SRG nhận được chung với tiền già cơ bản OAS/SV cấp phát từ tháng 07/năm nay đến tháng 06/năm tới dựa vào hồ sơ khai thuế cá nhân hay gia đình năm trước.
- Điều kiện: nhận được tiền già cơ bản OAS/SV, có lợi tức cá nhân hay gia đình dưới mức qui định.
- Số tiền nhận được: tùy theo tình trạng gia đình, người phối ngẫu hay bạn đời sống chung đến tuổi nhận tiền già, tiền ăn theo (Allowance/l’Allocation) và lợi tức khai thuế năm trước cũng như lợi tức hiện hành.
Tiền ăn theo (Allowance/Allocation) là một loại phụ cấp đặc biệt của chương trình hưu già OAS/SV nhằm giúp đỡ người phối ngẫu, bạn đời sống chung (tuổi từ 60 đến 64) của cao niên đang nhận tiền già cơ bản OAS/SV, tiền bù GIS/SRG cho đến khi đủ tuổi lãnh tiền già OAS/SV và tiền bù GIS/SRG cá nhân.
- Điều kiện: tuổi từ 60 đến 64, cư ngụ hợp pháp tại Canada ít nhất 10 năm sau khi được 18 tuổi và lợi tức gia đình thấp dưới mức qui định.
- Số tiền nhận được: trả mỗi tháng dựa trên lợi tức gia đình khai thuế năm trước và mức lợi tức hiện hành (nếu cần).
- Tiền già góa (Allowance for the Survivor/Allocation au survivant) là trợ cấp đặc biệt cho góa nhân.
- Điều kiện: tuổi từ 60 đến 64, vẫn giữ tình trạng “góa”, cư ngụ tại Canada ít nhất 10 năm và không có lợi tức hay lợi tức thấp.
- Số tiền nhận được: mỗi tháng, tùy thuộc lợi tức cá nhân năm trước hay mức lợi tức hiện hành (nếu cần).
Ngoài ra, người đi làm tại Canada bị đóng tiền vào quỹ CPP hay QPP có thể đệ đơn xin tiền hưu CPP/QPP nếu được ít nhất 60 tuổi. Người đi làm có thể đệ đơn xin tiền hưu bệnh (CPP-D/QPP-Invalidité) nếu bị bệnh tật lâu dài không còn năng lực đi làm mọi việc làm Canada. Chẳng may qua đời, người ở lại có thể đệ đơn xin tiền tử, tiền hưu góa, tiền con mồ côi nếu người đi làm đóng góp ĐỦ và quỹ CPP/QPP theo qui định.
Các loại tiền hưu tư có thể nhận được từ tuổi 55 tùy theo hợp đồng với cơ sở tài chính, ngân hàng điều hành quỹ hưu tư và luật lệ của tỉnh bang nơi cư ngụ. Tiền RRSP/REER có thể để dành đến tuổi 71 và chuyển qua trương mục RRIF/FERR hay mua Annuity/Annuité.
Sau đây là phần trả lời cho các thắc mắc của ông:
1. Xin tiền hưu già OAS/SV:
Một trong những điều kiện chính là cao niên phải được 65 tuổi để xin tiền hưu già cơ bản OAS/SV. Ông gần được 62 tuổi, cần chờ thêm khoảng 37 tháng để được tiền già OAS/SV và phụ cấp tiền bù nếu lợi tức gia đình dưới mức qui định.
Khi được 65 tuổi, ông cư ngụ tại Canada khoảng 19 năm. Số tiền già cơ bản OAS/SV nhận được khoảng $254/tháng. Số tiền già cơ bản giữ cố định và hiệu chỉnh mỗi năm 04 lần theo tỉ lệ lạm phát.
2. Hệ quả tiền bù và lợi tức:
Tiền bù GIS/SRG là một phụ cấp đặc biệt của chương trình hưu già OAS/SV cấp cho cao niên không có lợi tức hay lợi tức thấp dưới mức qui định và không lệ thuộc vào tài sản của cao niên.
Ông đang nhận tiền hưu tư khoảng $135/tháng hay $1,620/năm do sự đóng góp của chủ nhân công ty may vào quỹ hưu tư. Số tiền này là lợi tức.
Tiền hưu REER/RRSP trong ngân hàng là tài sản không ảnh hưởng đến sự cứu xét tiền bù SRG/GIS; trừ trường hợp, ông lấy tiền REER ra thì số tiền lấy ra bị xem là lợi tức.
Tiền mua “Placement” của bà nhà là tài sản và không ảnh hưởng đến sự cứu xét tiền bù.
Giả định, lợi tức đi làm của bà nhà khoảng 20,000 CAD. Theo qui định hiện hành, lợi tức của bà dùng để tính tiền bù cho ông là $16,500 (lợi tức đi làm trừ bớt 3,500 CAD).
Như vậy: lợi tức gia đình khoảng $18,120/năm. Tiền bù SRG được trả chung với tiền già cơ bản SV dưới tên SV/SRG và giảm bớt theo lợi tức gia đình hay cá nhân.
Thí dụ: cao niên nhận tiền già, người phối ngẫu dưới 60 tuổi.
- Lợi tức gia đình dưới 4,100 CAD; tiền già SV/SRG (OAS/GIS) nhận được là 1,267CAD/ 41/ tháng/ quỹ4/ năm 2011.
- Lợi tức gia đình khoảng 18,120 CAD, tiền già SV/SRG nhận được chỉ khoảng 975 CAD/ tháng…
- Lợi tức gia đình khoảng 25,000 CAD, tiền già nhận được là 831 CAD/tháng…, và
- Lợi tức gia đình đến 19,120 CAD, tiền già chỉ còn 538 CAD/tháng.
Khi ông được 65 tuổi để xin tiền hưu già, bà nhà mới được 53 tuổi. Theo qui định của luật SV/OAS, bà nhà phải chờ thêm 07 năm để xin tiền ăn theo. Tiền ăn theo (l’allocation) cũng như tiền bù căn cứ trên lợi tức của gia đình khai thuế năm trước và lợi tức hiện hành (nếu cần).
Thí dụ: vào năm 2021; ông đang nhận tiền già SV/SRG, bà nhà có thể nhận tiền ăn theo.
- Lợi tức gia đình dưới 50 CAD, ông nhận được 1,021 CAD/tháng/ tiền già SV/SRG và bà nhà nhận 1,021 CAD/ tháng/ tiền ăn theo L’allocation.
- Lợi tức gia đình khoảng 18,120 CAD/năm; tiền già SV/SRG nhận được là 789 CAD/ tháng và tiền ăn theo chỉ còn khoảng 251 CAD/ tháng.
- Lợi tức trên 30,192 CAD/ năm, tiền già nhận được khoảng 723 CAD/ tháng và tiền ăn theo là ZERO.
3. Địa chỉ liên lạc:
Trung tâm Service Canada là cơ quan trực thuộc Bộ Nhân Lực Canada điều hành lợi nhuận hưu già OAS/SV, hưu CPP. Bộ phận phụ trách lợi nhuận hưu già OAS/SV cho mọi cư dân nhập cư Canada và tiền hưu CPP cho người đi làm cư ngụ ngoài tỉnh bang Québec đề nghị cao niên đệ đơn khoảng 06 tháng trước khi đủ điều kiện xin các loại lợi nhuận hưu.
Cư dân có thể điện thoại: 1-800-277-9915 (tiếng Pháp) hay 1-800-277-9914 (Anh) xin gởi đơn cần thiết về địa chỉ cư ngụ hay đến trung tâm Service Canada gần nhà lấy đơn hoặc download từ trang web: www.servicecanada.gc.ca.
Sau khi hoàn tất đơn xin, đem đến trung tâm Service Canada gần nơi cư ngụ đệ đơn để giới hữu trách copy, thị thực chữ ký miễn phí các văn tự cần thiết.
Đơn cần thiết:
- Xin tiền già OAS/SV: Demande de Pension de la Sécurité de la vieillesse, ISP-3000.
- Xin tiền ăn theo (Allowance/Allocation): Demande D’Allocation ou D’Allocation au survivant, ISP-3008.
4. Nhận xét:
Như vậy, trường hợp của ông, rất tiếc, ông phải chờ thêm một thời gian để xin tiền già OAS/SV và phụ cấp tiền bù…
Ông có thể liên lạc với The Régis (Régie des rentes Québec -RRQ) xin tiền hưu QPP và tiền hưu QPP nhận được tùy theo số tiền, thời gian đi làm đóng góp vào quỹ QPP, cùng thời điểm đệ đơn. Tiền hưu QPP không lệ thuộc vào tài sản và lợi tức của cao niên.
- *Mẫu Đơn cần thiết: Demande de rente de retraite/Application for a Retirement Pension (QPP), B-001
- Địa chỉ liên lạc: Điện thoại đến Régis, xin gởi đơn về địa chỉ cư ngụ hoặc đệ đơn trực tiếp hay in đơn từ trên trang web: www.rrq.gouv.qc.ca. Số điện thoại liên lạc: 418-643-5185 (Région de Québec); 514-873-2433 (Région de Montréal) hay 1-800-463-5185.
Chúc ông cùng gia đình sức khỏe và an lành.
(Cre: Thời Báo – Ô/Bà Bút Bi)
