Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Joe Biden đã tuyên thệ sẽ cải tổ các chính sách nhập cư nghiêm khắc của thời tổng thống Trump. Ông Biden cam kết xây dựng một hệ thống nhập cư tử tế hơn, nhẹ nhàng hơn. Nước Mỹ sẽ là nơi chào đón tất cả mọi người từ những người tị nạn, các du học sinh cho đến các CEO hay tỷ phú.
Tuy nhiên, tân tổng thống Joe Biden và chính quyền của ông hiện đang đối mặt với một thách thức. Đó chính là một hệ thống nhập cư được thiết kế phức tạp bởi chính quyền tiền nhiệm trong suốt 4 năm qua. Hệ thống nhập cư này hiện được thiết kế hoàn toàn đi ngược lại với những điều mà tổng thống Biden muốn thực hiện.
Vào ngày đầu tiên nhậm chức, ông Biden đã phát hành một gói nhập cư lớn và ký một số lệnh hành pháp liên quan đến nhập cư để tạm dừng xây dựng bức tường biên giới; chấm dứt lệnh cấm nhập cảnh cho công dân đến từ một số quốc gia đa số theo đạo Hồi và khởi động lại chương trình bảo vệ người nhập cư.
Trong hơn 100 ngày nhậm chức vừa qua, ông Biden đã thi hành các sắc lệnh hành pháp, các dự luật trình Quốc Hội, Công bố các gói nhập cư khổng lồ .. Tuy nhiên các chính sách này vẫn chưa bắt kịp những lời hùng biện của ông trước đó.
Cùng với dịch bệnh Covid-19 vẫn còn tiếp diễn, ông Biden đã phải tập trung vào việc chiến đấu với đại dịch và đồng thời cũng bị cản trở bởi sự xung đột của các chính sách, vấn đề nhân sự cấp cao, và những tiếng nói trái chiều hay một số trường hợp không hành động.
Tân tổng thống Biden đang xem xét một danh sách dài những việc phải làm trong vấn đề người nhập cư bao gồm:
- Các hạng mục liên quan đến đại dịch (vốn là một trong những vấn đề phức tạp và gây tranh cãi nhất của đất nước dựa trên kết quả phỏng vấn từ các quan chức chính quyền hiện tại và trước đây, những người làm việc ở Nhà Trắng cùng những người ủng hộ ông).
- Hàng triệu người nhập cư từ những người chạy trốn khỏi quê nhà cho đến các nhà đầu tư nước ngoài giàu có …v/v đều phải đối mặt với các vấn đề về việc nhập cảnh vào đất nước.
- Cuộc khủng hoảng ở biên giới phía nam, nơi số lượng người di cư tăng đột biến và trẻ em không có người đi kèm đang được nuôi dưỡng trong các trại tạm trú.
- Các sinh viên nước ngoài nhập học ở các trường cao đẳng/ đại học Mỹ cho học kỳ mùa thu năm nay đang phải vật lộn với vấn đề duy trì thị thực.
- Các thách thức trong việc sụt giảm du học sinh quốc tế năm thứ hai liên tiếp đe dọa tiếp tục tước đi hàng tỷ đô la của các trường cao đẳng / đại học Mỹ.
- Việc giải quyết cho những người lao động/ tị nạn …v/v dự kiến được tiếp nhận vào Mỹ sau khi dỡ bỏ lệnh cấm nhập cảnh của chính quyền tiền nhiệm.
- Việc có mở cửa lại biên giới Mỹ – Canada sau ngày 21/03/2021 hay không?
- Yêu cầu thực hiện lời hứa tranh cử về việc giải quyết lượng tồn đọng lớn tại các tòa án nhập cư (đã gia tăng gấp đôi dưới thời ông Trump). Và vô vàn vấn đề khác.
Ông Biden cũng đang phải đối mặt với vấn đề thiếu nhân sự đầu não để có thể tập trung vận hành ngay hành động loại bỏ các chính sách nhập cư của người tiền nhiệm. Đây là một công việc phức tạp đến từ sự hoạt động vô cùng phức tạp của hệ thống chính phủ liên bang.
Đồng thời tân tổng thống Biden cũng không thể quay ngược lại sử dụng các chính sách nhập cư từ trước năm 2016 để có thể nhanh chóng bác bỏ các chính sách của ông Trump do hoàn cảnh xung quanh vấn đề nhập cư hiện tại đã hoàn toàn thay đổi.
Như vậy sẽ là thách thức khi ông Biden tiến hành thực hiện cam kết và đảo ngược các chính sách hạn chế nhập cư của cựu tổng thống Trump. Quy trình quản lý dự là sẽ kéo dài, những thách thức pháp lý đối với các lệnh hành pháp của ông Biden và việc cần Quốc Hội phê duyệt. Vì thế trong một số lĩnh vực hiện tại chính quyền của ông Biden vẫn chưa tiến hành các hành động.
Vào tháng trước, ông Biden cũng đã kêu gọi xem xét lại cái gọi là quy định về chi phí công (public charge) khiến những người nhập cư dựa vào các lợi ích công, chẳng hạn như Medicaid, phiếu thực phẩm và phiếu mua nhà sẽ khó nhận hay gia hạn thẻ thường trú nhân hơn. Chính quyền Biden hôm thứ Năm đã thực hiện bước cuối cùng để chấm dứt quy tắc gây tranh cãi thời cựu tổng thống Trump. Ông Biden tỏ ra khá lạc quan về việc quy định này sẽ sớm được xoá bỏ. ( Cập nhật mới: Tin Nóng – Tổng Thống Biden Ngưng Thực Thi Quy Định Thu Hồi Thẻ Xanh Của Thường Trú Nhân Là Gánh Nặng Cho Xã Hội Mỹ Do Cựu Tổng Thống Trump Ban Hành).
Cựu tổng thống Trump và chính quyền ông Trump đã định hình lại hầu như mọi bộ phận của hệ thống nhập cư Mỹ thông qua các Sắc lệnh điều hành, hướng dẫn chính sách và thay đổi quy định. Ông Trump đã thực hiện gần 1.000 lần thay đổi chính sách nhập cư trong bốn năm qua (theo Viện Chính sách Di cư).
Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) đang soạn thảo danh sách các chính sách mà họ có thể đảo ngược tại tòa án. Đây là những chính sách của chính quyền tiền nhiệm đã ra dưới thời Chad Wolf – Bộ trưởng An ninh Nội địa của chính quyền ông Trump. Việc lật ngược những chính sách đó mà không có phán quyết từ tòa án là một quá trình phức tạp.
Tân Bộ trưởng An ninh Nội địa – ông Alejandro Mayorkas – đã yêu cầu cần có sự kiên nhẫn. Khi tuyên thệ nhậm chức vào ngày 2 tháng 2 vừa qua, ông đã thông báo rằng chính quyền của ông Trump đã “phá bỏ” hệ thống nhập cư của quốc gia dẫn đến việc thiếu hụt nghiêm trọng cơ sở vật chất – nhân sự. Ông phát biểu tại một cuộc họp giao ban tại Nhà Trắng vào tuần trước :” Chúng tôi không có sẵn cơ sở vật chất cũng như không được trang bị để quản lý các luật mà Quốc hội Mỹ đã thông qua nhiều năm trước”. “Chúng tôi không có nhân sự, chính sách, thủ tục hoặc đào tạo để quản lý các luật đó.”
Hiện nay, chính quyền ông Biden đang ưu tiên hàng đầu chiến đấu chống lại dịch Corona Virus. Sau khi kiểm soát đại dịch, ông Biden sẽ tiếp tục giải quyết các vấn đề kinh tế, cơ sở hạ tầng, hạn chế súng và nhập cư.
Như vậy cùng với các chính sách nhập cư, ông Biden cũng sẽ còn phải giải quyết các vấn đề về kinh tế. Vì thế hiện nay nếu muốn đảo ngược các chính sách của người tiền nhiệm thực tế sẽ cần có 1 lộ trình thực hiện mất nhiều thời gian.
Theo Dự án Theo dõi Chính sách Nhập cư của giáo sư luật nhập cư – Lucas Guttentag – chính quyền Trump đã thực hiện gần 1.000 thay đổi chính sách đối với hệ thống nhập cư. Các Lệnh điều hành của ông Biden sẽ chỉ giải quyết phần nổi của tảng băng đó. Hơn nữa, việc dỡ bỏ nhiều quy định của Trump sẽ yêu cầu chính phủ đưa ra thông báo về việc đưa ra quy tắc được đề xuất sau đó là thời gian lấy ý kiến công chúng. Quá trình này có thể mất vài tháng hoặc nhiều năm.
Ngoài ra cũng không chắc về việc đảm bảo thực thi được ngay các chính sách của ông Biden. Ngay cả các sắc lệnh hành pháp có hiệu lực ngay lập tức — ví dụ: lệnh cấm trục xuất 100 ngày của ông Biden — đã bị các quan chức tiểu bang phản đối và tòa án liên bang ra lệnh. Sự tuân thủ của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) đối với các biện pháp cưỡng chế tạm thời cũng sẽ là một “bài kiểm tra” quan trọng đối với ông Biden và chính quyền ông để khảo nghiệm về việc thi hành các chính sách này.
Cuối cùng, chính sách nhập cư thời ông Trump đã để lại những hệ thống xây dựng hoàn toàn khác biệt và sẽ mất nhiều thời gian để khôi phục lại. Ví dụ như Chương trình Tuyển sinh Người tị nạn Mỹ (USRAP) chỉ là một ví dụ. Thiếu nhân sự và đang trong tình trạng hư hỏng hoàn toàn, USRAP sẽ cần phải được xây dựng lại trước khi có thể bắt đầu tiếp nhận 125.000 người tị nạn mỗi năm — lời hứa của Biden trên con đường tranh cử.
(Cre: Politico + Kornova tổng hợp)
