Larry Wang từng rất tự hào về Canada, quê hương thứ hai của ông. Thế nhưng lòng ái quốc đó bị lung lay khi chính phủ Canada hủy chương trình nhập cư dạng “doanh nhân đầu tư” vào đầu năm nay.
Là chủ một công ty tư vấn nhập cư thành công ở Bắc Kinh, ông Wang vẫn thường giới thiệu chương trình này tới khách hàng.
“Tôi rất ngạc nhiên khi điều này xảy ra”, ông giải thích. “Một quốc gia được tự do quyết định, nhưng không phải là quyết định làm ảnh hưởng tới hình ảnh công bằng và dân chủ của họ”.
Chương trình Nhà đầu tư cho phép các cá nhân sở hữu hơn 1.6 triệu đôla Canada (870.000 bảng Anh) có thị thực định cư lâu dài, có thể cung cấp cho chính phủ Canada khoảng 800.000 đôla Canada (CAD) tiền vay không lãi trong vòng năm năm.
Chương trình này rất phổ biến trong giới nhiều tiền, những người muốn nhanh chóng có được tấm hộ chiếu Canada, nhưng hóa ra nó lại trở nên quá phổ biến.
Các phòng phụ trách di trú ngập đơn xin thị thực, phần lớn là từ công dân Trung Quốc.
Đối với khách hàng, “Canada vẫn luôn là lựa chọn số một,” ông Wang nói. “Trước tiên, đây là quốc gia nói tiếng Anh và phần lớn người nhập cư vào đây là muốn giáo dục của con được tốt hơn. Hơn nữa, Canada là quốc gia rộng lớn với số dân ít. Phần lớn người Trung Quốc muốn được đến một nơi ít tập trung dân cư”.
Đánh giá thấp?
Từ năm 1986, hàng ngàn người đã dùng chương trình thị thực nhà đầu tư làm cánh cổng dẫn vào Canada, một quốc gia được ưa chuộng do hệ thống y tế rộng khắp và các trường học danh tiếng.
Đó là cho tới khi chính quyền liên bang ở Ottawa bất thình lình thông báo hủy chương trình này, ngay lập tức chấm dứt 65.000 hồ sơ xin thị thực.
Chương trình “đánh giá quá thấp” con đường định cư lâu dài ở Canada, Bộ trưởng Tài chính nước này nói trong buổi dự toán ngân sách hàng năm.
Tuy nhiên, chương trình vẫn chưa chính thức bị bãi bỏ cho tới khi ngân sách được thông qua vào ngày 26/06. Hơn 1.300 người giàu Trung Quốc làm đơn đang kiện chính phủ Canada ra tòa án liên bang. Nhưng vụ kiện cũng bị hoãn cho tới sau ngày thông qua ngân sách và ngày chính thức bãi bỏ chương trình. Rất nhiều người ở Canada tỏ ra ủng hộ quyết định này.
Nhiều người đổ tội cho dân nhập cư giàu có Trung Quốc khiến giá bất động sản ở các thành phố như Toronto và Vancouver tăng cao, trong khi những nhu cầu căn bản về nhà ở thì không được đáp ứng, hoặc không được nằm trong lý tưởng về bình đẳng của các nhà cầm quyền Canada.
“Tiền là quyền lực ở Trung Quốc. Người ta có thể dùng tiền để làm bất kỳ điều gì họ muốn. Ở đây thì không” – một độc giả viết trong diễn đàn của báo Globe and Mail của Canada.
Độc giả khác cũng chia sẻ: “Là người Trung Quốc, tôi từng tình cờ nghe thấy một người mẹ nói với bạn bằng tiếng Trung rằng người giàu có thể làm bạn với người không giàu ở đây. Nói thật đi, liệu đây có phải là kiểu văn hóa chúng ta muốn nhập vào? Xin lỗi nhé, là một người Trung Quốc giàu có và nhiều đặc quyền, tôi ghét xuất thân của mình và tin rằng có phần nào đó trong văn hóa Trung Quốc chống lại người Canada. Thật tốt là [Đảng Bảo thủ] đã bãi bỏ chương trình này”.
Thiếu cảm thông
Quyết định hủy bỏ chương trình là chủ đề được bàn tán sôi nổi trên các diễn đàn mạng ở Trung Quốc. Phần lớn bình luận cho thấy có ít người cảm thông với những ai bị ảnh hưởng.
“Kiện cáo khi anh không được trở thành công dân của nước khác. Logic kiểu gì vậy?” một người viết.
Nhưng ông Larry Wang khẳng định khách hàng của mình đã không sai.
Con cái của nhiều gia đình không chuẩn bị cho kỳ thi cấp ba vì họ tin rằng sẽ nhập cư Canada.
“Rất nhiều phụ huynh từ mấy năm trước đã cho con đi học nước ngoài, nhưng khi con họ lớn lên và bỗng nhiên cha mẹ không thể nhập cư được, thật là kinh khủng,” ông nói. “Hơn nữa, họ cũng phải bỏ ra khoảng 400.000 đến 800.000 đôla Canada để đầu tư. Bao nhiêu kế hoạch kinh doanh bị làm cho rối tung cả.”
(Cre: Celia Hatton – BBC News, Bắc Kinh)
