Hiện tại, các nhà lãnh đạo phe đối lập kêu gọi chính phủ liên bang tiến hành điều tra các hoạt động của chương trình nhập cư doanh nhân của tỉnh bang PEI do các cáo buộc lạm dụng và giám sát kém.
James Aylward – lãnh đạo Đảng Bảo thủ Tiến bộ – cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu rằng tỉnh này đã tỏ ra không muốn xem xét lại hoặc cải cách chương trình do hàng triệu đô la tiền ký quỹ mà tỉnh bang đã nhận được từ những người nhập cư không thực hiện kế hoạch mở doanh nghiệp tại tỉnh bang như tiêu chí của chương trình.
Các luật sư di trú đã chỉ trích chương trình ứng cử viên tỉnh bang hiện tại bị nhiều đối tượng lạm dụng như một cánh cửa để bước vào cư trú ở Canada. Đã có hơn một nửa số người tham gia năm ngoái (2016) chấp nhận mất tiền ký quỹ là 150.000 CAD cho tỉnh bang sau khi nhập cư khi họ không mở công ty/ doanh nghiệp như thoả thuận.
Công ty Đầu tư Phát triển Đảo, nơi giữ tiền gửi cho các doanh nghiệp của người mới nhập cư, cho thấy doanh thu ròng trong năm 2016 là 18 triệu CAD từ hồ các công ty của người nhập cư đã không thực hiện nghĩa vụ phát triển kinh doanh. Con số này tương đương với một nửa ngân sách bổ sung cho cơ sở hạ tầng của tỉnh bang PEI trong năm 2017 này.
Đã có 177 trong tổng số 296 người nhận được đề cử ( tương đương 56%) đã không bao giờ mở kinh doanh. Trong đó có thêm 10% không đáp ứng được một số điều kiện của thỏa thuận ký quỹ và bị mất tiền ký quỹ. Trong số 92 gia đình còn lại, khoảng một phần ba đóng cửa sau 12 tháng hoạt động bắt buộc.
Ông Aylward nói: “Khi bạn có một chính quyền mê tiền ký quỹ và không trả khoản tiền đặt cọc đó, tôi nghĩ rằng chính phủ liên bang phải can thiệp và thay đổi tiêu chí của chương trình này”. Ông cũng nói thêm: “Những thay đổi quan trọng trong giám sát cũng có thể là cần thiết để đảm bảo rằng chương trình đang đáp ứng các yêu cầu của liên bang theo một thỏa thuận liên bang – tỉnh bang”.
Thỏa thuận bao gồm một điều khoản yêu cầu tỉnh bang phải “kiểm tra cẩn thận” rằng mỗi người nộp đơn “có lợi cho sự phát triển kinh tế của tỉnh” và “có khả năng và có thể sẽ được phát triển thiết lập về mặt kinh tế tại đảo Prince Edward Island”.
Aylward nói: “Chúng tôi đã nghe nhiều lần và điều này đã không xảy ra. “Một số người thậm chí không mở một doanh nghiệp. Họ đến Prince Edward Island, dành cả ngày ở đây và đi chơi. Về cơ bản họ đang dùng tiền để mua quyền thường trú nhân của họ”.
Ba sinh viên nước ngoài cũng chia sẻ với truyền thông Canada rằng đã có một số người tham gia trong chương trình định cư tỉnh bang đang yêu cầu nhân viên trả lại một phần tiền lương của họ bằng tiền mặt và họ kêu gọi giám sát tốt hơn chương trình.
Peter Bevan-Baker- lãnh đạo của Đảng Xanh – cho biết những cáo buộc này là “rất khó chịu”. Ông nói rằng tỉnh bang đã có phản ứng và họ đang thiết lập một đường dây nóng để nhận các báo cáo trực tiếp, tuy nhiên chỉ từ các sinh viên thì vẫn chưa đủ.
“Tôi nghĩ vô lý khi MacDonald (Bộ trưởng Phát triển kinh tế) cho rằng vấn đề trách nhiệm là các sinh viên phải hành động và khiếu nại”, ông chia sẻ trong một email. “Anh ấy rõ ràng không đánh giá được mức độ bấp bênh của các vị trí của sinh viên không có trạng thái cư trú vĩnh viễn. Chính phủ phải đưa những lời cáo buộc này nghiêm túc hơn và ngay lập tức tiến hành điều tra đầy đủ về chương trình và xác định mức độ lây lan rộng rãi của các vụ lạm dụng này “.
Mặc dù tỉnh bang đã ghi nhận có những câu chuyện thành công từ chương trình định cư tỉnh bang, cùng với một số người nhập cư kinh doanh đã ở lại và giúp thúc đẩy phát triển kinh tế – dân số của tỉnh bang
MacDonald cũng cho biết thực tế chương trình đã và đang mang lại lợi ích kinh tế ròng cho tỉnh bang PEI, hàng triệu đô la CAD tiền ký quỹ đang giúp trả tiền cho các dịch vụ xã hội hỗ trợ người nhập cư và những người dân khác ở đảo, cụ thể như việc thuê thêm các giáo viên.
Theo tiêu chí chương trình định cư đầu tư tỉnh bang Prince Edward Island hiện có:
- Những ứng viên được đề cử cho dòng quyền sở hữu doanh nghiệp của chương trình ứng cử viên tỉnh bang phải đầu tư 150.000 CAD và có chi phí hoạt động 75.000 CAD trong một năm.
- Tỉnh bang đề cử những người mới đến sau khi đã thông qua kế hoạch kinh doanh, nhận tiền ký quỹ và gặp người nhập cư, gửi giấy chứng nhận đề cử tới Ottawa.
- Nếu được chấp thuận liên bang, người nộp đơn sẽ được phép cư trú vĩnh viễn ngay khi nhập cư, không giống như ở một số tỉnh bang khác ở Canada, nơi mà người xin định cư dược đăng ký tạm trú hoặc nhận giấy phép làm việc để thực hiện các cam kết của mình trong hợp đồng với tỉnh bang.
Cả hai phía các nhà lãnh đạo đối lập tại tỉnh bang PEI cho rằng đây là cơ hội tổng kiểm tra toàn tỉnh bang để xác định chính xác và tìm hiểu chương trình xem liệu nó có thực hiện được nhiệm vụ của mình và đưa ra các khuyến nghị cho những thay đổi.
Việc kiểm toán của một chương trình tương tự vào năm 2013 của Manitoba đã tìm ra một số thiếu sót trong việc kiểm tra hồ sơ của người nộp hồ sơ và giám sát việc liệu người di dân có ở lại trong tỉnh bang hay không.
Tỉnh bang Manitoba gần đây đã tuyên bố họ đã bỏ quy định tiền ký quỹ và thay vào đó yêu cầu kinh doanh trước khi được nhận quyền thường trú; tăng đầu tư tối thiểu cần thiết cho khu vực thủ phủ Winnipeg và bây giờ đòi hỏi trình độ bổ sung cho người nộp đơn phải xin giấy phép làm việc.
Người phát ngôn của bộ trưởng nhập cư liên bang hiện chưa có trả lời cho các yêu cầu – bình luận trên. Tuy nhiên Bộ Di trú liên bang đã gửi một email nói rằng “hợp tác chặt chẽ với các tỉnh bang và vùng lãnh thổ trong việc thiết kế và vận hành các dòng chương trình đề cử tỉnh bang và sẽ tiếp tục làm như vậy nhằm đo lường hiệu suất và cải tiến các mô hình chương trình”.
Chúng ta cùng chờ đợi xem các thông tin kế tiếp.
(Cre: Michael Tutton, The Canadian Press)
